(English text see bottom of this article)
Op 15 april, heel vroeg in de morgen, begon onze reis naar Roemenië. In bijna 5 uur vliegen was de afstand overbrugt en werden we door Brian in Iasi verwelkomd. Ons laatste bezoek was 5 jaar geleden. Optisch was er het een en ander veranderd. Te beginnen met de nieuw gebouwde terminal op de luchthaven, die nog maar half in gebruik is, en veel verbeterde wegen. Tussen de traditionelere huizen zie je steeds meer nieuwbouw staan. Veel huizen zijn echter maar half afgebouwd, omdat de eigenaar vaak in het buitenland werkt en maar af en toe verder bouwt. Of uiteindelijk stopt. Dit zie je zowel in de stad als op het platteland.
Het blijft echter de vraag of deze veranderingen ook daadwerkelijk bijdragen tot verbetering van met name de levenssituatie van de mensen in het N-O van Roemenië.
Wat betreft subsidie gelden van de overheid en van Europa zie je heel verschillende dingen gebeuren. Betere infrastructuur en vernieuwing van bedrijven, zeker, maar ook vreemde fenomenen zoals de duizenden bankjes en prullenbakken die wij om de 100 meter in de vele dorpjes in Botosani County langs de weg zagen staan! Op zijn minst discutabel gebruik van subsidie gelden.
We bezochten ook veel nieuwe scholen. Betere condities, zoals sanitair in het gebouw zelf in plaats van buiten, maar helaas, het schoolmateriaal zelf, daar zagen we geen verbetering in.
Wij hebben in drie en een halve dag 14 bezoeken afgelegd. Twee in Iasi County en de rest in Botosani County:
We reden naar Balteni, Iliesti, Rauseni, Victoria, Sulita, Todireni, Dracseni, Vorona, Cosula, Copalau, Borzesti, Solonet en Popricani. Op de weg door Stefanesti bezochten we de burgemeester. Hij is erg betrokken bij het werk van RCHF en helpt bijvoorbeeld mee in het rondbrengen van hout in de winter. Onze schoolboeken mogen in het Community Centre opgeslagen blijven.
Op de meeste plaatsen werden we heel hartelijk ontvangen en kwamen de jongste kinderen al op Brian afgerend en hingen aan zijn benen. Natuurlijk was het ook even heel spannend, want wie waren die twee vreemde mensen die bij hem waren? Maar bij het uitdelen van de kleurplaten sets was het al snel goed.
In gesprek met de leerkrachten kregen we heel positieve feedback wat betreft de Timmetje Muis schoolboeken, met name over het laatste Combi boek. Een leerkracht wees op een stapeltje boekjes en zei dat ze die bijna niet meer nodig had en vooral uit het Combiboek werkte. Het biedt zoveel meer mogelijkheden en de kwaliteit is beter.
Naast de gemeende omhelzingen en complimenten kwamen we ook wel argwaan tegen op een school waar we zonder aankondiging binnen liepen. Uiteindelijk werden de boeken voorzichtig aangenomen en op de lessenaar gelegd. Het ijs brak bij de juf, toen een jongetje in de klas om ons heen liep en achter ons door een boek van de stapel pakte en erin begon te bladeren. Nieuwsgierigheid overwon! Brian zal over een tijdje nog eens navragen, of er met de boeken gewerkt wordt.
Bij een ander bezoek hadden de juf en de kinderen zich heel hartelijk op onze komst voorbereid. Ik werd bedolven onder bosjes seringen die de meisjes geplukt hadden en de jongens hadden iets van hout gemaakt. Wij mochten onze handafdruk op een schilderijtje zetten, waar alle handen van de kinderen en de juf al op stonden. De kinderen vonden het geweldig onze handen in te verven. Brian gaf in deze klas een gezondheidsles. De kinderen speelden op een zelf ontwikkeld spelbord en leerden met het gooien van de dobbelsteen en zetten van de pion veel over allerlei gezondheid aspecten.
Naast de positieve educatieve inbreng van het materiaal sprak een leerkracht ook over een groot probleem bij jonge kinderen dat verstrekkende gevolgen heeft. Het is al jaren bekend dat veel vaders naar het buitenland trekken om werk te zoeken. Op dit moment verlaten echter ook de moeders met hetzelfde doel Roemenië. De kinderen blijven achter in het dorp onder toezicht van opa, oma of andere familieleden. Wanneer dit gebeurt, merkt de juf direct een verschil bij deze kinderen. Ze werken niet meer zo goed mee, gaan achteruit op school en klampen zich aan de juf vast, niet alleen letterlijk, maar ook geestelijk.
Recentelijk werd er in Roemenië in het nieuws gezegd, dat meer dan 10.000 kinderen het afgelopen Paasfeest zonder hun vader en moeder gevierd zullen hebben. En dit aantal geeft enkel de geregistreerde vertrekken aan. Psychologisch gezien ontstaan er enorme problemen door dit fenomeen, waar de kinderen nog lang last van zullen hebben.
Op de terugweg naar Iasi hebben we een bezoek gebracht aan de oprichter van ‘Casa Share’. Hij heeft met deze stichting veel nieuwe huisjes gebouwd en heeft nu een school, die ook voor community doeleinden gebruikt wordt. Op dit moment zet hij een groente-programma op, zodat de moeders van de kinderen die de middag school bezoeken ook op het land en in de kassen kunnen werken. De oprichter heeft een pallet fabriek, die van hooi pallets maakt. Deze pallets worden middels de financiën van het ‘Hout project’ ook door St.RCHF gekocht en aan de allerarmsten gegeven.
In deze week sloeg het weer 100% om. Van 28 graden naar 6 graden de volgende dag. Veel regen maken al snel veel zijwegen tot modderpoelen en moeilijk begaanbaar. In een oogopslag zagen we de grillige kant van de mooie natuur hier in Roemenië. Het is voor de lokale bevolking een uitdaging, wanneer de kou en nattigheid zijn intrede doet. Brian vertelde, dat wanneer hij op pad is, hij heel goed om zich heen kijkt. Of er rook uit de schoorsteen komt bijvoorbeeld. Zo niet gaat hij informeren hoe het zit en kan hij weer iemand op de lijst zetten om hout te brengen. Er staan hier veel huisjes die vervallen zijn of zelfs helemaal omvallen, omdat de muren van leem gemaakt zijn. Regelmatig wijst Brian een huisje aan en vertelt dat hij daar met een oude man of een moeder met 2 kinderen gesproken heeft. Wanneer Brian bij zo’n huisje kinderkleren aan de waslijn ziet hangen, stopt hij en gaat even kijken hoe het zit.
Dit is voor hem de praktijk van elke dag. Het is zeker niet teveel gezegd, dat Brian een verschil maakt en dat wij trots zijn om op deze manier met hem samen te kunnen werken!
Eenmaal terug in Nederland gaan de gedachten regelmatig terug naar een paar intensieve maar heel mooie dagen die wij samen doorgebracht hebben.
On 15 April, very early in the morning, our journey to Romania began. In almost five flying hours the distance was covered and we were welcomed by Brian in Iasi. Our last visit was five years ago. Optically, some things had changed. Starting with the newly built terminal at the airport, only half in use, and many improved roads. Among the more traditional houses, you see more and more new construction. However, many houses are only half-finished because the owner often works abroad and only occasionally continues building, or eventually stop. You see this in both urban and rural areas.
However, the question remains whether these changes actually contribute to improving the living conditions of people in the N-E of Romania in particular.
As for subsidy money from the government and from Europe, you see very different things happening. Better infrastructure and renewal of businesses, certainly, but also strange phenomena like the thousands of benches and wastebaskets we saw along the roadside every 100 meters in the many villages in Botosani County! Questionable use of subsidy funds to say the least.
We also visited many new schools. They have better conditions, such as brighter rooms and sanitary facilities in the building itself instead of outside, but unfortunately, regarding the school equipment itself, we did not see much improvement.
We made 14 visits in three and a half days. Two visits in Iasi County and the other visits in Botosani County:
We drove to Balteni, Iliesti, Rauseni, Victoria, Sulita, Todireni, Dracseni, Vorona, Cosula, Copalau, Borzesti, Solonet and Popricani. On the way through Stefanesti, we visited the mayor. He is very involved in the work of RCHF and, for example, helps in bringing wood for the RCHF Wood-project around in winter. Our school books may remain stored in the Community Centre.
In most places we visited we got a very warm welcome and the youngest children came running towards Brian. Of course, it was also very exciting because they did not recognize the two foreign vistors. But when the colouring sets were handed out, things soon settled down.
Talking to the teachers, we got very positive feedback regarding the Timmy Mouse textbooks, especially about the latest Combi book. One teacher pointed to a stack of booklets and said she almost didn’t need them anymore and worked mainly from the Combi book. It offers so many more options and the quality is better.
Besides the heartfelt hugs and compliments, we did encounter a little ‘suspicion’ at a school we walked into without notice. Eventually, the books were carefully accepted and placed on the lectern. The ice broke with the teacher when a little boy in the class walked around us and grabbed a book from the pile and started leafing through it. Curiosity overcame. Brian will ask again in a while, if the books are being used.
On another visit, the teacher and children had prepared very warmly for our arrival. I was covered in bunches of lilacs that the girls had picked and the boys had made something out of wood. We were asked to put our handprint on a painting, which already had all the hands of the children and the teacher on it. The children loved painting our hands! Brian gave a health lesson in this class. The children played on a self-developed game board and learned a lot about all kinds of health aspects by throwing the die and moving the pawn.
Besides the positive educational input of the material, a teacher also spoke of a major problem for young children that has far-reaching consequences. It has been known for years that many fathers move abroad to look for work. Currently, however, mothers are also leaving Romania for the same purpose. The children stay behind in the village under the supervision of grandpa, grandma or other relatives. When this happens, the teacher immediately notices a difference in these children. They no longer cooperate as well, regress in school and cling to the teacher, not only literally, but also mentally.
Recent news reports in Romania said that more than 10,000 children will have celebrated last Easter without their mothers and fathers. And this number only reflects registered departures. Psychologically, huge problems are created by this phenomenon, which will affect the children for a long time to come.
On the way back to Iasi, we visited the founder of ‘Casa Share’. He has built many new houses with this foundation and now has a school, which is also used for community purposes. He is currently setting up a vegetable programme so that the mothers of the children attending the afternoon school can also work in the fields and greenhouses. The founder has a pallet factory, which turns hay into pallets. These pallets, through the finances of the ‘Wood Project’, are also bought by St.RCHF and given to the poorest in this area.
During this week, the weather turned 100%. From 28 degrees to 6 degrees the next day. Lots of rain soon turned many side roads into mud puddles and difficult to pass through. At a glance, we saw the whimsical side of the beautiful nature here in Romania. It is a challenge for the locals, when the cold and wetness sets in. Brian told us, that when he is out and about, he looks around very carefully. Whether there is smoke coming out of the chimney, for example. If not, he goes to inquire about it and can put someone on the list to bring wood. There are many cottages here that are dilapidated or even falling down completely, because the walls are made of clay. Regularly Brian points to a cottage and tells that he spoke for example to an old man or a mother with two children there. When Brian sees children’s clothes hanging on the clothesline at one of these houses, he stops and goes to check it out.
This is everyday practice for him. It is certainly not too much to say, that Brian makes a difference and that we are proud to work with him in this way!
Once back in the Netherlands, thoughts regularly go back to a few intense but very beautiful days we spent together.